Leven in de Gereformeerde Gemeenten

'Leven in Gereformeerde Gemeenten'

De Gereformeerde Gemeenten, 's lands grootste bevindelijk gereformeerde kerkverband, is in beweging. Jongerenavonden met een hoog geestelijk gehalte worden massaal bezocht, avondmaalsdeelname neemt toe en er is vooral onder jongeren honger naar het 'Woord'. Pim van der Hoff: "De Gereformeerde Gemeenten zijn uitgerekend de plaats voor een opwekking. Deelname aan avondmaal, de heilszekerheid en kunnen getuigen van bekering, is binnen de Gereformeerde Gemeenten niet vanzelfsprekend. Leden hebben een heel diep besef dat bekering het werk is van God. Die wetenschap is sterk en er wordt van de zijde van predikanten ook sterk de nadruk op gelegd. Hoe God echter in het leven van een mens zou werken, wordt soms zo gedetailleerd uitgelegd dat er in de loop van de tijd min of meer een bekeringsmodel is ontstaan. Soms wordt dat model ook zo gepreekt of beschreven. Het beschrijft dan hoe iemand tot bekering komt en wat hij daarbij ervaart, de zogenoemde 'standen in het genadeleven'. Velen leggen daar hun eigen geloofspraktijk naast en raken zo onzeker over hun eigen geloofsleven. Dit model- sommige critici noemen het een systeem - schrijft een diep besef van zonde en schuld en een confrontatie met de wet voor alvorens er plaats is voor de openbaring van Christus. In de praktijk zorgt dit model aan de ene kant dat er een diepe eerbied is voor de heiligheid van de Heere en Zijn dienst. Aan de andere kant is er vanwege het model veel onzekerheid over het persoonlijk geloof: 'Is de kennis van mijn zonden wel voldoende om Christus' offer waard te zijn'? 'Wat kan ik vertellen over de weg die de Heere met mij gegaan is'? Tendens Per Gereformeerde Gemeente zijn er grote verschillen, bijvoorbeeld in het aantal mensen dat deelneemt aan het heilig avondmaal. Als in een gemeente een kwart van het aantal belijdende leden avondmaal viert, is dat voor een Gereformeerde Gemeente veel. Het aantal avondmaalgangers neemt echter toe. Ds. A. Moerkerken, hoofdredacteur van het Gereformeerde Gemeentenorgaan De Saambinder signaleerde daarin: 'Wie rondgaat in de gemeenten bespeurt dat op veel plaatsen sprake is van een groeiend aantal mensen dat aan het avondmaal komt. Er is hier wel degelijk sprake van een tendens'. Gert van den Brink (28), theologiestudent en zelf lid van de Gereformeerde Gemeenten, is positief over de leden van de Gereformeerde Gemeenten. "In de generatie 20 tot 30 zijn de afgelopen jaren veel mensen tot geloof gekomen. Er is in die leeftijdscategorie, specifiek in de Gereformeerde Gemeenten, sprake van een ware opwekking. Er is veel aandacht voor het erfgoed van de Reformatie en de Nadere Reformatie met als oorspronkelijk kenmerk zekerheid van het geloof. Prachtig dat mensen die rijkdom gaan herontdekken." Twijfel Pim van der Hoff, programmamaker van onder meer Ik zou wel eens willen weten (747 AM, zondagavond), ontvangt een toenemend aantal brieven van mensen uit de Gereformeerde Gemeenten. Van der Hoff: "Zeer oprechte zoekers naar God." De meeste brieven ‘Het lijkt wel een nieuw Evangelie' draaien om dat ene thema: 'Ik ben van harte lid van de Gereformeerde Gemeenten, maar ik twijfel zo vaak of het geloof bij mij wel echt is en of ik wel op de goede manier geloof. Nu eens heb ik een beetje moed en dan klopt er weer niets van. Zo tob ik al vijftien jaar, zonder dat ik een stap verder kom. Ik wil juist zo graag een standvastig christen zijn'. Volgens Van den Brink cirkelt het gros van de preken in de Gereformeerde Gemeenten rond het thema of God begonnen is met een bekering of dat het een idee van jezelf is. "Dat is dan de geestelijke strijd, maar in de oorspronkelijke gereformeerde spiritualiteit is dat anders. Daar is geloofszekerheid het uitgangspunt. De gereformeerde theologie stelt zelfs dat zonder zekerheid eigenlijk geen geestelijke strijd mogelijk is. De term geestelijke strijd is voorbehouden aan het beeld van de soldaat van Christus." Relativering Van der Hoff merkt uit de brieven dat "binnen de Gereformeerde Gemeenten steeds meer afgegaan wordt op wat puur in de Bijbel staat. Waar sommige predikanten van zeggen dat je geloof aan moet voldoen, staat steeds meer aan relativering bloot. Tegelijkertijd zijn degenen die dat relativeren wel trouwe bijbellezers." Als teken van geestelijke honger ziet de programmamaker onder meer de enorme belangstelling voor de zogenaamde Jongerenavonden. Deze bijeenkomsten worden sinds vijf jaar op verschillende plaatsen in het land en speciaal voor jongeren uit bevindelijke kringen gehouden. Een predikant houdt daar een appèl woord over onderwerpen als: Hoe krijg ik zekerheid van geloof? De avonden worden druk bezocht door jongeren uit de Gereformeerde Gemeenten. Van der Hoff: "Dit soort zaken, deze honger naar het Evangelie, zie ik als voorbode van een opwekking. Dit was er vroeger niet." Ook Willem Verstraten, godsdienstleraar op een reformatorische scholengemeenschap, signaleert een toenemend aantal avondmaalgangers en meer zoekers naar God. "In alle jaren dat ik godsdienstleraar ben, heb ik 2500 leerlingen onder mijn gehoor gehad. De laatste jaren zijn steeds meer jongeren op zoek naar zekerheid en meer jongeren dan voorheen zeggen al te geloven." Ook Verstraten kenmerkt het massale bezoek aan Jongerenavonden als "teken aan de wand.” ‘De Gereformeerde Gemeenten zijn uitgerekend dé plaats voor een opwekking' "Allemaal jongeren met fundamentele geloofsvragen over de genade in Christus en de mogelijkheid van bekering. Er is een enorme honger naar zekerheid. Jongeren ontdekken in de Bijbel dat God hun de zaligheid onvoorwaardelijk in Zijn Zoon aanbiedt. De vraag of daarbij een model of volgorde past, is dan niet meer aan de orde." Nieuw Evangelie Wim Koemans, de uitgever van brochures en cassettes die op de Jongerenavonden te verkrijgen zijn, hoorde regelmatig de opmerking: 'Is dit een nieuw Evangelie'? De uitgever, niet op commerciële basis, geeft werken uit van predikers als Spurgeon en Horatius Bonar, schrijvers die duidelijke geschriften over heilszekerheid hebben nagelaten. Deze antieke werken vinden gretig aftrek, omdat ze volgens Koemans het Evangelie zo duidelijk en eenvoudig uiteen zetten. "Velen ervaren op de Jongerenavonden ruimte om te mogen geloven. Christus staat er centraal en dan kan de Geest Zijn werk doen." De initiator van de Jongerenavonden, Arjan Baan, is eveneens "hoopvol gestemd" over bepaalde ontwikkelingen. De website www.jongerenavonden.nl. met daarop lezingen die eerder zijn gehouden, is al 35.000 keer bezocht en op de Jongerenavonden gingen al 20.000 cassettes en brochures van de hand. Baan ziet het hernieuwde geestelijk leven in de Gereformeerde Gemeenten in de breedte van een opleving binnen het geheel van de 'bevindelijk gereformeerde' kerken in Nederland. "Er is in deze kringen door verschillende publicaties en de daaruit voortkomende verwarring grote behoefte aan duidelijkheid temidden van vele geloofsvragen. De sprekers brengen tijdens de Jongerenavonden een boodschap van een gewillige, levende Christus voor onwillige, dode zondaren. Daar komen jongeren voor. Veel jongeren zijn veel bewuster dan vroeger bezig met vragen rond de toe-eigening van het heil. Ze worden gewaar dat het materialisme en een uiterlijk godsdienstig leven, waar de oudere generatie warm voor liep, hen niet gelukkig kan maken. Jongeren van nu nemen veel meer het initiatief om door de week ergens naar een kerkdienst te gaan of een Jongerenavond te bezoeken. Er is behoefte aan helderheid over de basale vraag hoe zij tot geloof kunnen komen." Klaroenstoot Ook ds. H.J. Hegger trekt de hernieuwde aandacht voor Gods Woord in de breedte van de bevindelijke kerken. Hegger sprak enkele keren op de Jongerenavonden. Hegger: "Velen zitten te wachten op een klaroenstoot van een helder Evangelie en oproep tot bekering. De houding ten opzichte van leer en leven van mensen uit deze richting is serieus. Het leeft bijzonder sterk." Baan: "Eigen gedachten en theologische formuleringen over 'hoe God een mens bekeert', hebben voor de jeugd geen waarde meer. Jongeren willen terug naar de bron. Wat de Bijbel zegt, is voor hen doorslaggevend. Wat dat betreft, zijn er nu weer duidelijke overeenkomsten met de tijd van Luther. In het begin kwamen tijdens de Jongerenavonden vooral thema's aan de orde met betrekking tot het 'tot geloof komen'. Toen we echter onderwerpen aan de orde stelden over de persoonlijke levensheiliging bleek dat voor veel jongeren nog een brug te ver. We merken dat jongeren eerst geloofszekerheid willen hebben, maar dat de onzekerheid daarover diep zit." Toch geven volgens Baan al veel jongeren aan door de avonden, de brochures, of de cassettes, "tot persoonlijke geloofszekerheid" te zijn gekomen. "We zien uit naar een olievlekwerking van wat hier in het klein gebeurt." Baan denkt dat daarvoor een sterke doorbraak van de Heilige Geest nodig is. "Ik ben bang dat het anders steeds donkerder zal worden in Nederland. Hoe meer mensen voor een geestelijke herleving bidden, hoe meer zegen we mogen verwachten." Pim van der Hoff: "Ik denk dat er sprake is van een echte opwekking. De Gereformeerde Gemeenten kennen veel leden die een grote liefde voor de dienst van de Heere hebben. Ze denken klein over zichzelf en groot van God. De trouw aan de Heere en Zijn dienst is groot, al wordt soms een bedekking over het Evangelie ervaren. Sommigen van hen zullen, als ze plotseling sterven, wellicht met verbazing de Eeuwige aanhoren, Die zegt: 'Hartelijk welkom. Wat ben je trouw aan Mijn Woord geweest en wat heb je veel liefde voor mijn Evangelie laten zien'. Gods Geest werkt in de Gereformeerde Gemeenten, daar ben ik van overtuigd. Als er een plaats rijp is voor een opwekking, zijn het de Gereformeerde Gemeenten." Marcus Wisse Willem Verstraten wil niet met zijn eigen naam in 'Visie' omdat hij vreest dan het vertrouwen te verliezen dat nodig is om op een "vruchtbare" manier in de Gereformeerde Gemeenten te staan. Verstraten is bijzonder actief binnen het kerkverband.